«ΓΛΥΚΟ ΠΟΥΛΙ ΤΗΣ ΝΙΟΤΗΣ» του Τενεσί Ουίλιαμς Σκηνοθεσία: Βασίλης Νικολαΐδης ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ‘Εναρξη: Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου 2014, στις 21.00
Ο νεαρός και φιλόδοξος Τσανς Γουέιν επιστρέφει στην πόλη όπου γεννήθηκε, μαζί με την ξεπεσμένη σταρ Αλεξάνδρα ντελ Λάγκο. Δυο άνθρωποι ματαιόδοξοι συναντιούνται στην πιο οριακή στιγμή της ζωής τους, ακουμπάνε ο ένας επάνω στον άλλο, στην προσπάθειά τους να πνίξουν τα συναισθήματα, τους φόβους, τον πανικό τους για τον Χρόνο, που κυλάει και αφήνει τα σημάδια του, όχι μόνο στα πρόσωπά τους, αλλά και στις ψυχές τους… Δυο χαμένες ψυχές που βυθίζονται στο αλκοόλ, την κραιπάλη, τους τεχνητούς παραδείσους… που ονειρεύονται το Χόλυγουντ, τη δόξα, την εξουσία και παίζουν το τελευταίο τους χαρτί. Η προσγείωσή τους, όμως, σε μια σκληρή και βίαιη πραγματικότητα, τους αφήνει μετέωρους μέσα στις προσωπικές τους αυταπάτες. Δύο άνθρωποι μόνοι, αφημένοι στη μοίρα και την απόγνωσή τους, στην απώλεια του παραδείσου τους, στην αυτοεξορία τους…
Σημείωμα σκηνοθέτη Ο Τενεσί Ουίλιαμς αγαπάει τους ήρωες του, τους λατρεύει• είναι όμως σκληρός απέναντι τους, αμείλικτος, όπως ήταν και με τον ίδιο του τον εαυτό.
Στο Γλυκό πουλί της νιότης, έργο ωριμότητας, ο συγγραφέας φέρνει αντιμέτωπα πρόσωπα εκ διαμέτρου αντίθετα το ένα από το άλλο, ήρωες τσακισμένους, δυστυχισμένους, σχεδόν χωρίς ελπίδα, αλλά με λύσσα για ζωή, έστω για επιβίωση.
Πρώτη η Αλεξάνδρα Ντελ Λάγκο• μια μεγάλη σταρ του κινηματογράφου, που, μες στον πανικό της για τη φθορά του χρόνου, τις πρώτες ρυτίδες που αχνοφαίνονται, εγκαταλείπει τα πάντα, σαν άλλη Γκάρμπο, και περιπλανιέται χωρίς σκοπό, προσπαθώντας να «ξεχάσει», μες στις καταχρήσεις και τα παραισθησιογόνα. Μαζί της σέρνει έναν νεαρό ζιγκολό, τον Τσανς Ουέην, αποτυχημένο σε όλους τους τομείς, που, και αυτός απελπισμένος από την απειλή του χρόνου, κάνει απεγνωσμένες προσπάθειες να γαντζωθεί από κάπου, από πάνω της στη συγκεκριμένη περίπτωση, μήπως και σωθεί…
Το ζευγάρι καταλήγει στο Σαιντ Κλάουντ, μια πόλη του αμερικάνικου νότου, πατρίδα του Τσανς, που είναι ακριβώς το αντίθετο από την ονομασία της («Αγία Νεφέλη»). Είναι άντρο συντηρητισμού και παρακμής, με εξέχον πολιτικό πρόσωπο τον Μπος Φίνλεϋ, έναν παράφρονα που έχει βυθίσει την πόλη σε μια ρατσιστική τρομοκρατία, εν ονόματι όμως μιας θεϊκής αποστολής, στην οποία ο ίδιος πιστεύει ακράδαντα.
Ο Τσανς, διωγμένος από τον Μπος, ανεπιθύμητος και μισητός στην πόλη, επιστρέφει με σκοπό να ξανακερδίσει την ιδανική, για αυτόν, γυναίκα, την κόρη του Μπος, την Χέβενλυ («Ουράνια»), την οποία, ωστόσο, χωρίς να το θέλει, έχει καταστρέψει. Έτσι, η Χέβενλυ τύποις μόνο είναι ζωντανή, εσωτερικά είναι νεκρή. Ο Τσανς χρησιμοποιεί την Αλεξάνδρα για τον σκοπό του. Μάταια όμως. Γύρω από το κουαρτέτο αυτό, οι κάτοικοι του Σαιντ Κλάουντ, οπαδοί και αντίπαλοι του Μπος, ένας θίασος τρομαγμένων και ανελεύθερων ανθρώπων, που μοιραία συγκρούονται με το Τσανς, μέχρι τελικής εξόντωσης. Η Αλεξάνδρα είναι η μόνη που θα ξεφύγει, με μιαν ελπίδα αναγέννησης…
Αυτό είναι το βασικό πλαίσιο του έργου του Ουίλιαμς, το οποίο, ως γνωστόν, γράφτηκε και ξαναγράφτηκε, κατόπιν απαιτήσεων και πιέσεων διάφορων παραγόντων προς τον συγγραφέα. Ο Ελία Καζάν π.χ., που ανέβασε το έργο το ‘59, απαίτησε σκηνικές λύσεις και παραμέτρους που εξυπηρετούσαν τη δική του οπτική και ο Ουίλιαμς αδύναμος, ανασφαλής, αβέβαιος για τον εαυτό του και το έργο του, ενέδωσε και τότε και κάθε φορά, κάνοντας τα χατίρια όλων, γράφοντας και ξαναγράφοντας το έργο, αλλάζοντας καταστάσεις, προσθέτοντας σκηνές, αφαιρώντας άλλες. Από το «χαοτικό» υλικό όλων αυτών των εκδοχών, με τον μεταφραστή και φίλο Αντώνη Γαλέο, αποφασίσαμε να κάνουμε μια σύνθεση, υπακούοντας στην οικονομία της δράσης, αφαιρώντας επαναλαμβανόμενες πληροφορίες, αλλά πρωτίστως ακολουθώντας την ουσιαστική επιθυμία του ιδίου του συγγραφέα, που, από τα γραπτά και τις σημειώσεις του, γνωρίζουμε πολύ καλά. Έτσι ο Τσανς Ουέην δεν είναι άμεσα ένοχος για την κατάσταση της Χέβενλυ. Το νόσημα που την καταστρέφει δεν της το μεταδίδει ο ίδιος, αλλά «φίλοι» του, που για να τον εκδικηθούν, βιάζουν την Χέβενλυ, εν τη απουσία του. Εκείνη αποκρύπτει το γεγονός, αλλά και την ασθένεια της, από ντροπή• αυτό είναι λογικό, αν σκεφτεί κανείς πως ακόμη και σήμερα το θύμα βιασμού σπανίως βρίσκει δίκιο. Έχει, για τον νόμο, μεγάλη ευθύνη και το ίδιο! Ας αναλογιστούμε τη βαρύτητα της κατάστασης τα χρόνια του πενήντα και δη στην Αμερική του νότου, όπου τότε ίσχυε ακόμα ο Ναπολεόντειος κώδικας. Έτσι στην παράστασή μας, υπάρχει η περίφημη σκηνή του τηλεφωνήματος, όπου η Χέβενλυ εξομολογείται στον Τσανς την περιπέτειά της, σκηνή που λείπει από την επίσημη εκδοχή του έργου, όπου άλλωστε ο ρόλος της Χέβενλυ είναι ούτως ή άλλως συρρικνωμένος. Το γεγονός του βιασμού τονίζει από την άλλη, την αντιπάθεια που έχουν όλοι για τον Τσανς, αφενός από ζήλια για την ομορφιά του, κυρίως όμως λόγω της έπαρσής του και τον συνεχή αυτο-χαρακτηρισμό του, ως «δασκάλου του έρωτα»…
Κενός, αφελής, ανώριμος εμφανίζεται στο έργο ο Τσανς, στοχεύει στα «ψηλά», τη μεγάλη καριέρα, την κόρη του πιο πλούσιου της περιοχής• δεν έχει όμως τα φόντα για όλα αυτά. Αποτυγχάνει και έτσι, εν αναμονή της μεγάλης ευκαιρίας, επιλέγει τον εύκολο δρόμο, προσφέρει τα νιάτα του, την ομορφιά του, βορά στον οιονδήποτε. Και εδώ όμως αποτυχημένος είναι, γιατί και ο αγοραίος έρωτας απαιτεί προσήλωση, που ο Τσανς δεν είναι σε θέση να δείξει, γιατί τον κατατρέχει το κυνήγι του άπιαστου ονείρου. Χωρίς ταλέντο, χωρίς μυαλό, ανερμάτιστος, όντως «μολύνει ό,τι αγγίζει», όπως του προσάπτει η τελευταία πελάτισσα, η Αλεξάνδρα Ντελ Λάγκο. Αυτή πάλι, μες την άκρατη εγωπάθεια της, συγκινείται από την παιδικότητα, την αγωνία και την ομορφιά του Τσανς και με τον τρόπο της, τον ερωτεύεται. «Αισθάνεται για πρώτη φορά στη ζωή της κάτι για κάποιον άλλον έξω από την ίδια». Αυτός όμως δεν της δίνει σημασία, τη χρησιμοποιεί και την ταυτίζει με την αποτυχία του, τής το πετάει δε κατάμουτρα «αν δεν τα καταφέρω, θα είμαι ξανά κοντά σου» της λέει. Η Αλεξάνδρα όμως, όσο και αν έχει πέσει στη χειρότερη δίνη, στο χαμηλότερο σημείο αυτοεκτίμησης, έχει ταλέντο, είναι πραγματική καλλιτέχνις. Ένα τηλεφώνημα (σπουδαία δραματική στιγμή του έργου) τής αποδεικνύει πως δεν έχουν όλα τελειώσει, η τελευταία της ταινία έχει τεράστια επιτυχία και ένας νέος δρόμος την περιμένει. Για πόσο, ποιος ξέρει... Η Αλεξάνδρα φεύγει να συναντήσει τον κόσμο της, που τη ζητάει και πάλι• κάνει μια ύστατη προσπάθεια να πάρει μαζί της τον Τσανς• εκείνος όμως αρνείται και, για πρώτη φορά ώριμος, μένει για να υποστεί τις ολέθριες συνέπειες μιας χαμένης ζωής.
Στην παρούσα παράσταση προσπαθήσαμε να δούμε τους ήρωες του έργου χωρίς τις μανιέρες και τα κλισέ, που συνήθως συνοδεύουν τον Ουίλιαμς. Άνθρωποι με σάρκα και οστά, πληγωμένοι, τσακισμένοι, με τρομερές αδυναμίες, με κανέναν τρόπο μονοδιάστατοι… τους αντιμετωπίσαμε, νομίζω, με χιούμορ, μες στην προσπάθεια να δικαιολογήσουμε τις ακραίες καταστάσεις του έργου. Ακόμα και ο Μπος, η τερατώδης αυτή φυσιογνωμία, έχει και την ανθρώπινη της πλευρά και μάλιστα έντονη. Και η όλη ατμόσφαιρα υπογραμμίζεται από το μοτίβο του Τσανς, το «nature boy», το παλιό τραγουδάκι του Νατ Kινγκ Κόουλ, αλλά και τις μουσικές του Μάιλς Ντέιβις, που τονίζουν ιδανικά το πέρασμα του χρόνου και τη σφραγίδα που αυτός αφήνει στις ανθρώπινες ψυχές.
Τιμές Εισιτηρίων Κανονικό εισιτήριο: 15 € Εκπτωτικό εισιτήριο (Φοιτητές, Άτομα άνω των 65): 12 € Λαϊκές παραστάσεις (Τετάρτη 7 μ.μ.) Γενική είσοδος 12 € Πέμπτη στο ΚΘΒΕ: Γενική είσοδος 10 € Ειδική τιμή για ανέργους: Παρέχεται με την επίδειξη κάρτας ανεργίας και ισχύει για τις παραστάσεις της Τετάρτης (7 μ.μ.) και της Πέμπτης (9 μ.μ.): 5 € Ομαδικές κρατήσεις: 8 €
IΣΧΥΟΥΝ: «Κάρτα συγκοινωνούντων θεάτρων» Στον κάτοχο της κάρτας παρέχεται σταδιακή έκπτωση στην τιμή του κανονικού εισιτηρίου (15 €) για την παρακολούθηση τεσσάρων ή περισσότερων διαφορετικών παραστάσεων τη χειμερινή θεατρική περίοδο. Συγκεκριμένα, ο κάτοχος της «Κάρτας συγκοινωνούντων θεάτρων» θα πληρώνει 15€ για την παρακολούθηση μίας παράστασης, 12€ για την δεύτερη, 10€ για την τρίτη και 8€ για την παρακολούθηση τέταρτης παράστασης σε οποιαδήποτε από τις σκηνές του Κ.Θ.Β.Ε.. Και τελικά για όλες τις υπόλοιπες παραστάσεις της ίδιας περιόδου για τον κάτοχο της κάρτας θα ισχύει η ειδική τιμή εισόδου των 8 €. H κάρτα θα διατίθεται μόνο από τα Ταμεία του ΚΘΒΕ.
«2 + 2 = 3»: Στα 4 εισιτήρια το ένα δωρεάν. Γιατί το θέατρο είναι υπόθεση παρέας. Η ειδική τιμή για την έκδοση 4 εισιτηρίων (για την ίδια παράσταση, την ίδια ημέρα και ώρα) ισχύει αποκλειστικά για το κανονικό και το εκπτωτικό εισιτήριο των 15 € και 12 €). Η έκδοση πρέπει να πραγματοποιηθεί έως και μία ημέρα πριν την προσέλευση στο θέατρο. Δεν ισχύει για τις παραστάσεις της Παιδικής Σκηνής.
ΚΑΡΤΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Ισχύουν οι ανανεωμένες Κάρτες Πολιτισμού για τη θεατρική περίοδο 2013-2014. Στους κατόχους της κάρτας θα παρέχεται εκπτωτικό εισιτήριο (12 €) για τις παραγωγές του ΚΘΒΕ, το οποίο δεν ισχύει για τις λαϊκές παραστάσεις (Τετάρτης, Πέμπτης και Σαββάτου). Οι ατέλειες των ΑΜΕΑ ισχύουν για τις παραστάσεις Τετάρτης και Πέμπτης
