«Η  λεχώνα για σαράντα μέρες δεν έβγαινε έξω, παρά  μόνο  στην αυλή. Οι συγγενείς που την επισκέπτονταν την ώρα που έφευγαν της έδιναν ένα «σημάδι», μια κλωστή από τα ρούχα τους, αφού πρώτα την περνούσαν από το στόμα τους. Τα σημάδια η λεχώνα τα φύλαγε κάτω από το προσκεφάλι της και έτσι προφυλάγονταν από κακό μάτι και ισκιώματα»…

Αυτά κι άλλα περισσότερα έθιμα , αλλά και τραγούδια και λαϊκά αφηγήματα, παρουσιάζονται στο βιβλίο της Θεοδώρας Κ Λειψιστινού «Πέλεκα. Όψεις πολιτισμού. Δρώμενα και ακούσματα από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα», που παρουσιάζεται  και στη Θεσσαλονίκη .
Μιλώντας για το βιβλίο, ο Διευθυντής Ερευνών και Διευθύνων  του Κέντρου Έρευνας της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών  λέει: «το βιβλίο της Θεοδώρας Λειψιστινού –το δεύτερο κατά σειρά έργο της για τη γενέτειρά της , την Πέλκα Βοϊου-, είναι μια λαογραφική μονογραφία αφιερωμένη στην Πέλκα Βοϊου. Η κυρία Λειψιστινού, στον πρόλογο του βιβλίου της αναφέρεται στα παιδικά της βιώματα στο χωριό , αλλά και στη μετέπειτα επί μακρόν ενασχόλησή της με τις δράσεις του Πολιτιστικού Συλλόγου Πελεκανιωτών Θεσσαλονίκης, αλλά και με τη Βοϊακή Εστία, που την παρακίνησαν όπως η ίδια εξηγεί, «στην έρευνα πνευματικών δημιουργημάτων του λαού, των συναισθηματικών του εκδηλώσεων και του παντοειδούς βίου του, που αποδεικνύει το αδιαίρετο της ελληνικής παράδοσης και αποκαλύπτει τις αρετές με τις οποίες κοσμείται ο λαός μας».
Η συγγραφέας, σύμφωνα με τον Ευάγγελο Καραμανέ, «επιθυμεί να συμβάλλει με το βιβλίο της , δηλαδή με τη μελέτη της παράδοσης, στον αγώνα εναντίον της διαφαινόμενης απώλειας της πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής. Κυρίως, επιθυμεί να φέρει τους νέους σε επαφή με τα στοιχεία του παραδοσιακού πολιτισμού που καταγράφει, όχι επιχειρώντας  να κάνει γνωστά τα δυναμικά στοιχεία του πολιτισμού που καταγράφει, όχι ως ένα φαινόμενο που έχει παρέλθει και δεν υφίσταται πλέον, αλλά επιχειρώντας να κάνει γνωστά τα δυναμικά στοιχεία του πολιτισμού και προσπαθώντας να παρουσιάσει την ιστορική τους   εξέλιξη μέσα στο χρόνο».

Συνεχίζοντας την πορεία της ζωής του κανείς επιστρέφει στον γενέθλιο τόπο, αυτόν που έχει ποτιστεί με τη μνήμη,  την άδολη αγάπη των παιδικών χρόνων, των δικών του ανθρώπων, τον μόχθο της γης, τον ιδρώτα ενός τίμιου αγώνα που πέρασε μέσα από την ιστορία της ίδιας της χώρας του..
Το βιβλίο «Πέλεκα. Όψεις πολιτισμού. Δρώμενα και ακούσματα από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα», τεκμηριώνονται αναφορές στην αρχαιότητα, επιμέρους θέματα , όψεις  της παραδοσιακής ζωής, σκηνές  από την καθημερινή ζωή που εμπεριέχουν το ιερό , το αρχαιοελληνικό, το παραδοσιακό στοιχείο, τη δράση, τη δημιουργία, την λατρευτική πρακτική…
Ιδιαίτερα  σημαντικό είναι και το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου στο οποίο περιλαμβάνονται τα δημοτικά τραγούδια της Πέλκας που κατέγραψε ο Άρης Μπακαϊμης στη διάρκεια του σχολικού έτους 1967-1968, όταν υπηρετούσε ως δάσκαλος στο χωριό. Ο κ Μπακαϊμης παρέδωσε τη συλλογή του, το 2014 στη Θεοδώρα Λειψιστινού   προκειμένου να εκδοθούν. Τα τραγούδια είναι ταξινομημένα σε κατηγορίες που περιγράφουν τον κύκλο της ζωής (γέννηση, βάφτιση, γάμος, θανατος) και τα ετήσια δρώμενα που ακολουθούν το λαϊκό εορτολόγιο…
…
Το όνομά μου δε στο λέγω
γιατί θα με λυπηθείς-λυπηθείς,
γιατί εσύ ήσουνα η αιτία
καλογρέ-καλογρέα να με δεις.
Όπου δεις δυο κυπαρίσσια
και στη μέση μια ελιά-μια ελια,
εκεί μέσα είναι θαμμένοι
κυνηγός-κυνηγός και καλογριά.

Πληροφορίες –επικοινωνία
Θεοδώρα Λειψιστινού www.lipsistinou.gr