Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα συμπληρώνει φέτος 15 χρόνια ζωής και γιορτάζει πανηγυρικά την τέχνη του ντοκιμαντέρ παρουσιάζοντας ένα επετειακό αφιέρωμα με ταινίες που χαρακτήρισαν το θεσμό από τη γέννησή του έως σήμερα.Στην 15η διοργάνωση που θα πραγματοποιηθεί από τις 15 ως τις 24 Μαρτίου 2013 θα θυμηθούμε ντοκιμαντέρ που αγαπήθηκαν και εντυπώθηκαν στη μνήμη. Ντοκιμαντέρ που διαμόρφωσαν τη φυσιογνωμία και το χαρακτήρα του φεστιβάλ, καθορίζοντας την εξέλιξη και την πορεία του μέσα στο χρόνο.

Ντοκιμαντέρ δημοφιλή και πολυσυζητημένα, τα οποία κέρδισαν το ενδιαφέρον του κοινού χάρη σε ένα ελκυστικό συνδυασμό ενημέρωσης και ψυχαγωγίας.

Με θέματα άλλοτε οικεία στο θεατή κι άλλοτε εστιασμένα σε άγνωστες πτυχές της καθημερινότητας, τα ντοκιμαντέρ του αφιερώματος συναρπάζουν, προβληματίζουν και συγκινούν, ανοίγοντας ένα παράθυρο στον κόσμο.

Δημιουργοί που έχουν δώσει τα διαπιστευτήριά τους στο χώρο του σινεμά τεκμηρίωσης δηλώνουν δυναμικό «παρών» στις ταινίες του αφιερώματος:  Οι Πατρίσιο Γκουσμάν (Νοσταλγώντας το φως, 2010),  Βίκτορ Κοσακόφσκι (Ζήτω οι αντίποδες!, 2011), Τζούλια Ράιχαρτ και Στίβεν Μπόγκναρ (Ένα λιοντάρι στο σπίτι, 2006), Αντρέι Φίντικ (Το κινητό σινεμά των ονείρων, 1998), Τζο Μπέρλιντζερ (Φαιά ουσία, 2004) και  Κιμ Λοντζινότο (Τα κορίτσια απ’ την Γκαέα, 2000, συν-σκηνοθεσία με την Τζέινο Γουίλιαμς) διαγράφουν σαγηνευτικά οδοιπορικά που φέρνουν στο προσκήνιο καλά κρυμμένα μυστικά της ανθρώπινης πραγματικότητας.

Το αφιέρωμα του 15ου ΦΝΘ περιλαμβάνει ντοκιμαντέρ που άφησαν εποχή, όπως το πολυβραβευμένο και αποκαλυπτικό Η εταιρεία/The Corporation των Τζένιφερ Άμποτ και Μαρκ Άκμπαρ (2003), με θέμα τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες που δρουν παγκοσμίως ως κυρίαρχες οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, με ολέθριες συνέπειες. Ανάμεσα στο ντοκιμαντέρ και τη μυθοπλασία, η συγκινητική Ιστορία της καμήλας που δάκρυσε/The Story of The Weeping Camel των Μπιαμπασούρεν Νταβά και Λουίτζι Φαρλόνι (2003), μας ταξιδεύει στο χώρο και το χρόνο, με φόντο την έρημο Γκόμπι και οδηγό τις αρχέγονες τοπικές παραδόσεις. Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε Η λέσχη των τυχερών ανθρώπων/Lucky People Center International των Έρικ Πάουζερ και Γιόχαν Σέντερμπεργκ (1998). Οι σκηνοθέτες, μέλη της ομώνυμης κολεκτίβας κινηματογραφιστών και μουσικών, συνθέτουν ένα καταιγιστικό κολάζ ήχων και εικόνων εστιάζοντας σε μια σειρά από απίθανους χαρακτήρες.

Στην πορεία του φεστιβάλ, οι θεατές ξεχώρισαν ντοκιμαντέρ τα οποία μακριά από κάθε στοιχείο εντυπωσιασμού και πρόκλησης, επέλεξαν να αφηγηθούν συγκλονιστικές, βαθιά ανθρώπινες ιστορίες: Το Φθινοπωρινό χρυσάφι/Autumn Gold του Γιαν Τενχάβεν (2010), χρονολογεί τα κατορθώματα μιας ομάδας υπερήλικων αθλητών του στίβου. Το βραβευμένο Σάρκα και αίμα μου / My Flesh and Blood του Τζόναθαν Καρς (2003), έχει ως πρωταγωνίστρια μια γυναίκα – θετή μητέρα έντεκα παιδιών με ειδικές ανάγκες. Στα παιδιά επικεντρώνεται και το ντοκιμαντέρ Από πού πάμε σπίτι μας/Which Way Home (2009) της Ρεμπέκα Καμίζα, που ακολουθεί ασυνόδευτους ανήλικους μετανάστες με προορισμό τις ΗΠΑ, σε μια περιπλάνηση γεμάτη εμπόδια, με πυξίδα την αβεβαιότητα.
 
Τα προσωπικά βιώματα των δημιουργών έτσι όπως οι ίδιοι τα αποτυπώνουν στο φακό, καθηλώνουν με την τόλμη και τον αυθορμητισμό τους. Στην ταινία Την ήξερα όταν ήταν αγόρι /She’s a Boy I Knew (2007), η ντοκιμαντερίστρια Γκουέν Χόουερθ καταγράφει τη μεταμόρφωσή της από άνδρα σε γυναίκα, σε αλληλεπίδραση με τον κοινωνικό και οικογενειακό της περίγυρο. Η σκηνοθέτιδα Κίμπερλι Ριντ στο ντοκιμαντέρ Άσωτοι γιοι/Prodigal Sons (2008) μυεί με λεπτότητα το θεατή στα μυστικά της οικογένειάς της, σε ένα φιλμ με αναπάντεχες ανατροπές.    

Αφοπλιστικές ιστορίες ανθρώπων της διπλανής πόρτας, όπως καταγράφονται σε ελληνικά ντοκιμαντέρ, διεκδίκησαν και κέρδισαν την προσοχή του κοινού του φεστιβάλ. Μια παρέα παιδιών διεκδικεί έναν χώρο για το αυτονόητο δικαίωμά τους στο παιχνίδι, στο ντοκιμαντέρ Τα παιδία δεν παίζει των Άγγελης Ανδρικοπούλου και Αργύρη Τσεπελίκα (2009), το οποίο με ευαισθησία και χιούμορ σκιαγραφεί την ηλικία της αθωότητας. Μια δυνατή ιστορία αγάπης ενός ηλικιωμένου ζευγαριού εκτυλίσσεται με φόντο τον Ψηλορείτη, στο ντοκιμαντέρ Οι εραστές της Αξού του Νίκου Λυγγούρη (2007). Μια διαφορετική πλευρά του έρωτα, ιδωμένη μέσα από χιουμοριστική ματιά, αναδεικνύει το ντοκιμαντέρ Sugar Τown – οι γαμπροί του Κίμωνα Τσακίρη (2005), με πρωταγωνιστές υποψήφιους γαμπρούς από τη Ζαχάρω της Πελοποννήσου, οι οποίοι αναζητούν το άλλο τους μισό στη Ρωσία.  Η ταινία Docville - Λασκάρεως 99, Αθήνα της Κατερίνας Πατρώνη (2011) αποκαλύπτει το ανθρώπινο πρόσωπο της οικονομικής κρίσης μέσα από τις εξομολογητικές αφηγήσεις δύο γυναικών.  Ζητήματα ταυτότητας, κουλτούρας και οικογένειας πραγματεύεται το ντοκιμαντέρ Σαγιόμι του Νίκου Νταγιαντά (2011), με ηρωίδα μια γυναίκα από την Ιαπωνία η οποία ζει στην Κρήτη παντρεμένη με Έλληνα, και επισκέπτεται την πατρίδα της έπειτα από 35 χρόνια.

Η πλήρης λίστα ταινιών του αφιερώματος θα ανακοινωθεί σύντομα.

Το αφιέρωμα για τα 15 χρόνια του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης χρηματοδοτείται, μεταξύ άλλων δράσεων του 15ου ΦΝΘ, από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2007-2013.